Ο ρώσος πρόεδρος, αφνιδιάζοντας τους Δυτικούς δήλωσε ότι η Ρωσία σκοπεύει να στραφεί στο ρούβλι στις συναλλαγές για την πώληση του φυσικού αερίου σε μη φιλικές χώρες. Είπε ακόμη ότι θα συνεχιστούν οι προμήθειες φυσικού αερίου σύμφωνα με τα συμβόλαια, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι η κυβέρνηση θα δώσει εντολή στη Gazprom να προβεί στις αντίστοιχες αλλαγές στα συμβόλαια.
Μάλιστα ο Πούτιν ζήτησε από την κεντρική τράπεζα να ετοιμάσει μέσα σε μία εβδομάδα το νέο σύστημα που πρέπει να είναι σαφές, διαφανές και να ρυθμίζει τη διεξαγωγή πληρωμών περιλαμβανομένης της απόκτησης ρουβλίων στη ρωσική αγορά συναλλάγματος.
Η ανακοίνωση του Πούτιν οδήγησε σε άνοδο το ρωσικό νόμισμα, το οποίο ενισχύθηκε απέναντι στο ευρώ και στο δολάριο. Σημειώνεται πως το ρούβλι έχει κατακρημνιστεί από τις 24 Φεβρουαρίου, ημέρα που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Όμως ο Πούτιν δεν έμεινε μόνο στο φυσικό αέριο και άφησε να εννοηθεί πως η απόφαση θα αφορά και άλλες ρωσικές εξαγωγές, καθώς οι Δυτικοί έχουν παγώσει περίπου 300 δισ. δολάρια ρωσικών αποθεματικών στο εξωτερικό.
«Είναι σαφές πως το να παραδίδουμε τα προϊόντα μας στην ΕΕ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, και να λαμβάνουμε δολάρια, ευρώ και άλλα νομίσματα δεν έχει πλέον κανένα νόημα για εμάς», είπε ο Πούτιν.
Η Ουάσινγκτον επέβαλε εμπάργκο στο ρωσικό αέριο και πετρέλαιο. Όμως η Ευρώπη εξακολουθεί να προμηθεύεται ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, αφού είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά για τη Μόσχα.
Αιφνιδίασε τη Δύση
Η απόφαση του προέδρου της Ρωσίας να πληρώνεται σε ρούβλια το φυσικό αέριο από τις «μη φιλικές χώρες», δηλαδή τις χώρες της ΕΕ, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Μεγάλη Βρετανία, μάλλον αιφνιδίασε τη Δύση.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο ευρωπαίο αξιωματούχο οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να συζητήσουν το αίτημα της Ρωσίας ότι οι «μη φιλικές χώρες» θα πληρώνουν σε ρούβλια για το ρωσικό φυσικό αέριο, κατά τη διήμερη σύνοδο κορυφής που θα ξεκινήσει αύριο στις Βρυξέλλες.
«Αυτό μπορεί να συζητηθεί», είπε η πηγή αυτή στο ΑΠΕ. Πρόσθεσε ότι οι ηγέτες ενδέχεται επίσης να εξετάσουν αν το αίτημα της Μόσχας θα μπορούσε να απειλήσει την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία.
Το πολιτικό μήνυμα
Αποκωδικοποιώντας την κίνηση του Πούτιν ο Γερμανός αναλυτής Ραλφ Ρούντε, υποστήριξε πως αποτελεί ένα πολιτικό μήνυμα της Μόσχας. Όπως είπε ο ρώσος πρόεδρος υποστηρίζει το εθνικό του νόμισμα, το ρούβλι, το οποίο «έχει δεχθεί σοβαρές πιέσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας και τις δυτικές κυρώσεις, υποχωρώντας σε ιστορικά χαμηλά». «Αν ο λογαριασμός του φυσικού αερίου δεν πληρώνεται πλέον σε δολάρια ή ευρώ στο μέλλον, αυτό φυσικά θα στηρίξει το ρούβλι επειδή είναι σε ζήτηση», τονίζει ο Γερμανός αναλυτής.
Και τα ερωτήματα που δημιουργούνται είναι δύο: Πρώτον αν υπάρχει πλεονάζουσα ρευστότητα σε ρούβλι ώστε να υλοποιηθεί η απόφαση του Κρεμλίνου και δεύτερον ποια θα είναι η απάντηση της Δύσης.
Κάποιοι οικονομολόγοι, όπως ο Γενς Σούντεκουμ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ, θεωρού πως πίσω από την απόφαση του Πούτιν κρύβεται η επιδίωξή του για διακοπή των εξαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τη Δύση.
Σύμφωνα με τον ίδιο «Ο Πούτιν κάνει την ρωσική κεντρική τράπεζα «παίκτη-κλειδί ξανά, προσθέτοντας ότι «αυτό πιέζει έμμεσα τη Δύση να παρακάμψει τις δικές της κυρώσεις. Η Δύση δεν πρόκειται να το δεχτεί. Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Σούντεκουμ προειδοποιεί ότι «το σενάριο ενός καθολικού εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο έχει γίνει πιο πιθανό σήμερα, είτε το θέλουμε είτε όχι».
Τι λένε οι Γερμανοί βιομήχανοι
Για τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ένα εμπάργκο θα προκαλούσε σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Ωστόσο υπάρχουν και φωνές στην Ευρώπη και τη Δύση που τάσσονται υπέρ της διακοπής των ρωσικών εισαγωγών και σε φυσικό αέριο ώστε να διακοπεί η προσφορά χρήματος προς τη Ρωσία, με το επιχείρημα ότι η ρωσική ηγεσία χρηματοδοτεί από τα συγκεκριμένα χρήματα τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Από την άλλη πλευρά οι ευρωπαϊκές κοινωνίες εμφανίζονται διχασμένες ως προς την επιβολή εμπάργκο. Σε δημοσκόπηση του ARD-DeutschlandTrend το 44% των Γερμανών θα υποστήριζε την επιβολή ενός άμεσου εμπάργκο στο ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ το 45% εμφανίζεται αντίθετο σε αυτή την προοπτική.
«Η παραγωγή και η παροχή ρεύματος για τις εταιρείες δεν μπορούν να εξασφαλιστούν με άλλο τρόπο αυτή τη στιγμή», επεσήμαναν οι Γερμανοί βιομήχανοι (BDI).
Ξεκάθαρη απάντηση από Ιταλία, Γερμανία
Πάντως ο οικονομικός σύμβουλος του Ιταλού πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι, Φραντσέσκο Γκιαβάτσι, διαμήνυσε ότι η Ιταλία δεν προτίθεται να πληρώσει το ρωσικό αέριο σε ρούβλια.
«Η άποψη μου είναι ότι θα πληρώσουμε σε ευρώ γιατί το να πληρώσουμε σε ρούβλια θα ήταν ένας τρόπος να παρακαμφθούν οι κυρώσεις, οπότε πιστεύω ότι συνεχίσουμε να πληρώνουμε σε ευρώ» τόνισε σύμφωνα με το Bloomberg ο κ. Γκιαβάτσι.
Αλλά και ο γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ ανέφερε πως η απαίτηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να πληρώσουν οι «μη φιλικές» χώρες το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια αποτελεί αθέτηση των όρων των συμβολαίων. Ο κ. Χάμπεκ τόνισε ότι θα συζητήσει με τους Ευρωπαίους εταίρους ποια θα είναι η απάντηση.