Το ίντερνετ έχει βοηθήσει πολύ ώστε το αστείο που λέμε μεταξύ μας ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος συρρικνώνεται να γίνει πραγματικότητα. Δεν είναι λίγα τα απίθανα που βρίσκεις σε αυτό, ούτε οι υποστηρικτές τους. Οι υποστηρικτές της επίπεδης γης, οι υποστηρικτές της ανυπαρξίας της Αυστραλίας, οι Influencers να σπάνε τα δόντια τους τρώγοντας καλαμπόκι, είναι απλά μια μόνο γεύση από όλα αυτά που δεν αντέχουμε πια να ακούμε. H New York Post έχει μια μεγάλη λίστα από όλες αυτές τις παρωδίες θεωριών. Που μας κάνει να αναρωτιόμαστε πως επιβιώσαμε μέχρι σήμερα.
Όπως αναφέρει το NPR, αυτή είναι η μια εξήγηση για τη συρρίκνωση του εγκεφάλου. Το μικρό δεν σημαίνει αυτόματα και χαζό. Τα οικόσιτα ζώα, χρησιμοποιούν μικρότερο μέρος του εγκεφάλου όσον αφορά τους μηχανισμούς επιβίωσης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι και λιγότερο έξυπνα.
Η πληροφορία για τη συρρίκνωση του εγκεφάλου είναι κάπως αντιφατική, γιατί πάντα συζητούσαμε για το πόσο μεγάλος είναι ο εγκέφαλος του ανθρώπου. Και είναι αλήθεια. σε σχέση με το μέγεθος του σώματός του, είναι ο μεγαλύτερος από όλα τα υπόλοιπα σύγχρονα πλάσματα του. Όπως αναφέρει το Brain, Behavior and Evolution, ο εγκέφαλός μας είναι 3 φορές μεγαλύτερος από τους γορίλες και του ουρακοτάγκους, που έχουν περίπου το ίδιο μέγεθος με εμάς.
Η αυτάρεσκη λαϊκή σοφία υποστηρίζει ότι το μέγεθος του ανθρώπινου εγκεφάλου έχει κάποια σχέση με τη λεγόμενη «επιτυχία» μας ως είδος. Και όπως αναφέρει το ίδιο σκεπτικό, αυτός ήταν ο λόγος που ο Homo Sapiens επιβίωσε ενώ ο Homo Neanderthalensis εξαφανίστηκε πριν από 40 περίπου χιλιάδες χρόνια. Βέβια, ο εγκέφαλος των Νεάντερνταλ ήταν μεγαλύτερος από τον δικό μας, σύμφωνα με το περιοδικό Discover.
Ήταν τότε, πριν από 40 χιλιάδες χρόνια περίπου, όταν και εντοπίζονται τα πρώτα σημάδια μικρότερου εγκεφάλου. Από τότε ο εγκέφαλος του Homo Sapiens έχει μικρύνει κατά 10%. Πριν από αυτό, ο εγκέφαλος μεγάλωνε συνεχώς, όπως στον Homo Habilis και στον Homo Erectus.
Τότε γιατί οι εγκέφαλοι συρρικνώνονται; Υπάρχουν πολλοί πιθανοί λόγοι. Η συλλογική νοημοσύνη παίζει μεγάλο ρόλο. Οι ρόλοι στην σημερινή κοινωνία εξατομικεύονται όλο και περισσότερο και οι άνθρωποι μαθαίνουν να κάνουν όλο και λιγότερα πράγματα. Συγκρίνετε κάποιον που ασχολείται με την πληροφορική με κάποιον που ανάβει φωτιά, αναζητά τροφή, φτιάχνει τα δικά του εργαλεία και ρούχα. Ποιος είναι περισσότερο της συλλογικότητας από τον άλλον;
Επειδή συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου συσχετίζονται με συγκεκριμένες ενέργειες, η εξειδίκευση των εργασιών θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνολική μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου. Ομοίως, όπως εξηγεί το Scientific American, έχουμε ξεφορτωθεί πολύ γνώση για χιλιάδες χρόνια. Δεν χρειάζεται να θυμάστε το όνομα ή τη λειτουργία κάθε φυτού στο δάσος, ούτε πώς θα τα βρούμε, πότε μεγαλώνουν ή πώς να τα φυτέψετε. Οι άνθρωποι απλώς γράφουν όλα αυτά τα πράγματα. Το πιο πιθανό, στο Google.
Επιπλέον, οι θερμοκρασίες έχουν ανέβει πολύ από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Μικρότερα σώματα και εγκέφαλοι σημαίνει καλύτερη διαχείριση της θερμότητας. Σημαίνει επίσης και λιγότερη βίαιη συμπεριφορά. Το ίδιο με τα οικόσιτα ζώα.
Τέλος, μικρότεροι εγκέφαλοι σημαίνει και μικρότερο κρανίο. Τα μικρότερα κρανία αντιμετωπίζονται ευκολότερα στον τοκετό. Οι απόγονοι με μικρότερο κρανίο μπορεί να είχαν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν επιπλοκές κατά τη γέννηση.