H κατάθλιψη και οι αυτοκτονίες είναι ένα φαινόμενο που επειδή είναι σύνηθες, καταγράφεται στην Ιαπωνία με στατιστικούς χάρτες και αναλυτικές μελέτες. Ωστόσο ο κορωνοϊός έκανε μια ήδη δύσκολη κατάσταση, δυσκολότερη.
Καθώς τα κρούσματα αυξάνονται, η Ιαπωνία που θεωρητικά δεν ήταν τόσο αυστηρή όσο άλλες χώρες, κηρύχτηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλά δεν επέβαλε ποτέ αυστηρό lockdown.
Όσο όμως αυξάνονται οι περιπτώσεις Covid, πολλοί ανησυχούν πως μια ενδεχόμενη αυστηροποίηση των περιορισμών θα επηρεάσει την ψυχική υγεία των κατοίκων που ήδη υποφέρουν. Τον Οκτώβριο που μας πέρασε, αυτοκτόνησαν περισσότεροι άνθρωποι από εκείνους που έχασαν τη ζωή τους όλο το 2020 εξαιτίας της πανδημίας.
Μετά από την οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’90, το ποσοστό αυτοκτονιών στην Ιαπωνία έσπασε το ρεκόρ της το 2003, όταν περισσότεροι απο 34.000 άνθρωποι έθεσαν τέλος στη ζωή τους. Το άγχος και η ντροπή της απόλυσης αποσύνθεσαν τόσο τη ψυχολογική κατάσταση χιλιάδων ανδρών που τα ποσοστά αυτοκτονιών εκτοξεύτηκαν.
Έτσι το 2000 η Ιαπωνική κυβέρνηση επιτάχυνε τις επενδύσεις και την προσπάθεια για την πρόληψη των αυτοκτονιών και τη παροχή βοήθειας και στήριξης.
Η Ιαπωνία είναι η μόνη χώρα ανάμεσα στις G7 όπου οι αυτοκτονίες είναι η βασική αιτία θανάτου στους ανθρώπους 15-39 ετών. Και, σύμφωνα με το υπουργείο υγείας, οι αυτοκτονίες στα άτομα κάτω των 20 αυξανόταν ακόμη και πριν την πανδημία. Απλώς ο Covid έβαλε την ταφόπλακα σε μια κατάσταση που δεν βελτιώνεται αλλά συντηρείται λόγω της ζωής των Ιαπώνων. Η κατάσταση θεωρείται τόσο δύσκολη που έχει οριστεί αρμόδιο υπουργείο για να μειωθούν οι αυτοκτονίες.
Οι γυναίκες επίσης δεν μένουν αμέτοχες σε αυτή την κατάσταση. Ειδικά την περίοδο του κορωνοϊού που οι περισσότερες ένιωσαν την οικονομική κρίση, το στρες και οι αυτοκτονίες έγιναν καθημερινή υπόθεση. Οι ειδικοί αναφέρουν ως αιτίες, την απόλυση από τη δουλειά, τη βεβαρυμένη θέση τους στην οικογένεια έχοντας την ευθύνη της φροντίδας αλλά και τη ντροπή που αισθάνονται - λόγω της ιδιαίτερης φύσης της κοινωνίας- επειδή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν ψυχολογικά. Στην Ιαπωνία, η παραδοχή της μοναξιάς και της κατάθλιψης θεωρείται ακόμη ταμπού.
Οι κλάδοι που επλήγησαν περισσότερα είναι τα ξενοδοχεία, οι υπηρεσίες τροφίμων και οι βιομηχανίες λιανικής - και εκεί δουλεύουν ως επί το πλείστον γυναίκες. Ακόμη οι γυναίκες επωμίζονται διαρκώς υποχρεώσεις φροντίδας άλλων ατόμων ενώ ταυτόχρονα έχουν και όλες τις εργασιακές τους υποχρεώσεις.
Και τα παιδιά όμως εμφανίζουν συμπτώματα στρες και κατάθλιψης. Το κλείσιμο των σχολείων κατά την πανδημία την άνοιξη συνεισέφερε στην συγκέντρωση μεγάλου όγκου εργασιών για το σπίτι και ενώ τα παιδιά δεν μπορούν να δουν την παρέα τους και να ξεσκάσουν αυτό συνέβαλε στην αύξηση του παιδικού άγχους.
Η γραμμή στήριξης Anata no Ibasho (Ένα μέρος για σένα) δέχεται κατά μέσο όρο πάνω από 200 κλήσεις την ημέρα, με την πλειοψηφία των καλούντων να είναι γυναίκες. Οι περισσότερες κλήσεις γίνονται τη νύχτα – από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 4 τα ξημερώματα. Μάλιστα οι γυναίκες και οι γονείς που απευθύνονται στην υπηρεσία του να ξεκινούν τη συζήτηση με τη φράση: «Ξέρω ότι είναι κακό να ζητάω βοήθεια, αλλά μπορώ να μιλήσω;». Όμως η ντροπή που νιώθει κάποιος για να μιλήσει για την κατάθλιψη αποθαρρύνει και δεν οδηγεί στη συζήτηση, στη λύση και στη λύτρωση αλλά σε μία ακόμη αυτοκτονία...