Η πιο καθαρή ματιά, αυτή των παιδικών χρόνων, δίνει συγκλονιστικές απαντήσεις στην κρίση που βιώνει η χώρα την
τελευταία πενταετία. Μαθητές της Ε' και της ΣΤ' Δημοτικού από τρία σχολεία της Θεσσαλονίκης απάντησαν γραπτώς σε ερωτηματολόγιο πώς αντιλαμβάνονται την οικονομική κρίση.
Δείτε μερικές από τις απαντήσεις τους που συγκινούν και προβληματίζουν:
«Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει το σχολείο, ένα παιδί στο σχολείο μας έκλεψε το πρωινό ενός άλλου παιδιού, γιατί δεν είχε να φάει» απάντησε ένα από τα 86 παιδιά περιγράφοντας καθημερινές εικόνες που βιώνει.
«Φοβόμαστε μη χειροτερέψουν τα πράγματα και δεν έχουμε ούτε σπίτι, ούτε φαΐ, ούτε τίποτα».
«Έχω πολλές ανησυχίες, γιατί η μαμά μου δουλεύει και παίρνει ψίχουλα και αν τα πάρει. Ο πατέρας μου είναι συνταξιούχους και έχει να πληρωθεί ένα χρόνο σχεδόν».
«Υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν λεφτά να πληρώσουν τη ΔΕΗ και έτσι κόβεται το ρεύμα, μερικές οικογένειες κλέβουν ρεύμα και μερικές ζουν με κεριά».
«Άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα και ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και τα προβλήματα που κάποτε μας φαίνονταν απίστευτα να συμβούν, τώρα συνάνθρωποί μας τα βιώνουν καθημερινά».
«Βλέπω τους άλλους ανθρώπους και στεναχωριέμαι, γιατί δεν έχουν λεφτά να πάνε σχολείο, γιατί δεν έχουν ρούχα, παπούτσια και τα πράγματα που χρειάζονται στο σχολείο».
«Κάποιους τους βλέπεις στον δρόμο και στεναχωριέσαι που ζητάνε οι άνθρωποι λίγα λεφτά για να φάνε ενώ εσύ τρως κανονικά. Οι άνθρωποι μένουν άστεγοι γιατί δεν έχουν να πληρώσουν το ενοίκιο ή τη ΔΕΗ, τους φόρους κ.α.»
«Βλέπεις παιδιά που δεν έχουν να φάνε τίποτα και στεναχωριέσαι ιδιαίτερα»
«Από τότε που ήλθε η οικονομική κρίση στην οικογένειά μου μειώθηκαν πολλά πράγματα όπως: τώρα πλέον δεν πηγαίνουμε ταξίδια τα καλοκαίρια, σταματήσαμε να θέλουμε πολλά πράγματα»
«Κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα πηγαίναμε στην Κρήτη ή στην Αθήνα, ενώ πλέον πάμε στην Κρήτη μόνο το καλοκαίρι και όχι για διασκέδαση, για τα λάδια».
Ένα στα έξι παιδιά ανέφερε ότι αναγκάστηκε να διακόψει εξωσχολικές εκπαιδευτικές και αθλητικές δραστηριότητες, λόγω αδυναμίας των γονέων να πληρώσουν.
«Εγώ κι ο αδελφός μου μάθαμε να μη ζητάμε πολλά πράγματα επειδή ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε οικονομία και ότι θα έλθουν καλύτερες ημέρες»
“Πιστεύω ότι άμα το σχολείο μειώσει τα χρήματα που πρέπει να πληρώνουμε λίγο, τότε οι οικογένειες δεν θα έχουν τόσα έξοδα”, προτείνει μαθητής, ενώ ένας άλλος σημειώνει ότι “μπορεί το σχολείο να κάνει ένα συσσίτιο ή να μειώσει τις τιμές στα κυλικεία”.
«Ποιος φταίει;»
Αναζητώντας τις αιτίες της οικονομικής κρίσης τα παιδιά θεωρούν ως υπευθύνους, αυτούς που ασκούν την εξουσία και προτείνουν «να πάρουν τα λεφτά από τους πλούσιους και να τα μοιράσουν στους φτωχούς» ή «να ενωθούμε όλοι μαζί όπως τότε το 1821 και να κάνουμε μία δημοκρατική επανάσταση».
Τα στοιχεία της έρευνας
Η έρευνα, με τη μορφή ερωτηματολογίου, διεξήχθη το Μάρτιο του 2013 σε τρία δημοτικά σχολεία της Δυτικής Θεσσαλονίκης, κάθε ένα από τα οποία παρουσιάζει διαφορετικά κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά. Στο ένα σχολείο υπήρχαν μόνο ελληνικής καταγωγής μαθητές, ενώ στα άλλα δύο ποσοστό 30% των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν παιδιά μεταναστών.
«Τα παιδιά δείχνουν να αντιλαμβάνονται ρεαλιστικά την επιδείνωση των συνθηκών που ζουν οι οικογένειές τους και οι συνάνθρωποί τους, έχουν δηλαδή μία σαφή αντίληψη της κοινωνικής κατάστασης”, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εκπαιδευτικός Μάτα Μαγαλιού, η οποία εκπόνησε την έρευνα, στο πλαίσιο διπλωματικής εργασίας του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο.
Όπως επισημαίνει η κ Μαγαλιού “οι απαντήσεις των παιδιών περιγράφουν μία κοινωνική πραγματικότητα με αυξανόμενες δυσκολίες και προβλήματα που βιώνουν τα ίδια και οι γονείς τους, κάτι που τους δημιουργεί δυσάρεστα συναισθήματα, άγχος και ανησυχία για το παρόν και το μέλλον (σπουδές, επαγγελματική αποκατάσταση), αλλά και ενσυναίσθηση για τους συνανθρώπους τους”.
«Εκδήλωση άγχους με ψυχοσωματικά συμπτώματα»
Συνοψίζοντας τις απαντήσεις των παιδιών η κ Μαγαλιού επισημαίνει ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται την οικονομική κρίση με ευαισθησία, αναλαμβάνοντας σε πολλές περιπτώσεις να “σηκώσουν” ένα δυσανάλογο βάρος, που δεν αντιστοιχεί στην τρυφερή ηλικία τους και που μπορεί να διαταράξει τη συναισθηματική τους ισορροπία.
Μάλιστα τονίζει ότι τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικογένεια κάποιου μαθητή κατά κανόνα μεταφέρονται στο σχολείο και επηρεάζουν τις επιδόσεις του και τη συμπεριφορά του γενικότερα.
Επίσης, το έντονο άγχος συχνά αποκτά και ψυχοσωματικά χαρακτηριστικά. “Διαπιστώνουμε ότι πάρα πολύ συχνά πια τα παιδιά διαμαρτύρονται για πόνο στην κοιλιά κ.λπ.”, λέει.
Η κ. Μαγαλιού θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα της έρευνας, στο συνέδριο με τίτλο «Αναστοχασμοί για την παιδική ηλικία», που διοργανώνει αύριο και μεθαύριο στη Θεσσαλονίκη το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης σε συνεργασία με την Παιδαγωγική Σχολή και το Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ