Για τριπλάσιο ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού έκανε λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις χειμερινές της προβλέψεις, δίνοντας ξεκάθαρο στίγμα για τις δυσκολίες που έχουν μπροστά τους επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Με βάση τους μέσους όρους, όπως καταγράφονται και το βάθος των προβλέψεων, φαίνεται ότι η αύξηση των τιμών παίρνει μεσοπρόθεσμο χαρακτήρα και δε φαίνεται να «ξεφουσκώνει»
άμεσα, όπως αρχικά επέμεναν πολλοί από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τόσο την ΕΕ όσο κι εδώ.Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Κομισιόν για να καλύψει «τα νώτα» της, στις χειμερινές της προβλέψεις, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο ο πληθωρισμός στην Ελλάδα να κινηθεί σε επίπεδα ακόμη πιο υψηλά φέτος και βέβαια να επηρεάσει αρνητικά και τον ρυθμό ανάπτυξης. Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρά το μεγάλο ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού, η Ελλάδα θα έχει τον έκτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη μετά τη Μάλτα με 2,1%, τη Πορτογαλία με 2,3%, τη Κύπρο και τη Φινλανδία με 2,6% και τη Γαλλία με 2,8%. Ο μέσος όρος, δε, στην ευρωζώνη εκτιμάται στο 3,5%.
Χαρακτηριστικά, πάντως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι τιμές στην ενέργεια, που κατά το πρώτο τρίμηνο αναμένει να φτάσουν στην κορυφή της καμπύλης, θα περάσουν με ένα ντόμινο ανατιμήσεων σε όλη την οικονομία. Κι αυτό σε συνδυασμό με τις αυξήσεις στις αμοιβές της εργασίας μπορεί να οδηγήσουν την οικονομία σε πληθωριστικό φαύλο κύκλο.
Για το 2022, μάλιστα, η Επιτροπή λόγω πληθωρισμού και αυξήσεις στα επιτόκια αναθεωρεί την πρόβλεψη για την αύξηση του ΑΕΠ από το 5,2% στο 4,9%, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο νέας καθοδικής αναθεώρησης, τονίζοντας ότι στην πρόβλεψή της δεν έχει συμπεριληφθεί πιθανή αρνητική επίδραση στην παραγωγή από τη σημαντική αύξηση στα κόστη των εισροών.
Το καμπανάκι της βιομηχανίας
Το σφυγμό πάντως της αγοράς δίνει έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΒΕ) για την πορεία της ακρίβειας, που είναι προφανές ότι δεν είναι "αποκύημα" δημοσιευμάτων και καλλιέργειας πληθωριστικών προσδοκιών από τα ΜΜΕ, όπως τονίζεται από πολλούς στην κυβέρνηση. Σχολιάζοντας, χαρακτηριστικά, τα αποτελέσματα της έρευνας γνώμης, ο Πρόεδρος του ΣΒΕ κ. Αθανάσιος Σαββάκης ανέφερε ότι «η έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) για τις επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και στην καθημερινή λειτουργία των μικρομεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων εξ΄αιτίας της αύξησης των τιμών στα τιμολόγια ενέργειας, καταγράφει σημαντικές αυξήσεις από 20% έως και 40% στο κόστος παραγωγής της βιομηχανίας, στις τιμές πρώτων υλών και ενδιαμέσων προϊόντων, καθώς και στο κόστος μεταφοράς.
Μαζί με τη μείωση των εξαγωγών που επίσης καταγράφεται στην έρευνα, είναι προφανής ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών αγορών του εξωτερικού, με αρνητικές συνέπειες στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και φυσικά στη διακράτηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας» τονίζει ο κ. Σαββάκης προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα, που οδηγούν σε μείωση του κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία και σε διατήρηση των θέσεων εργασίας. «Σε κάθε περίπτωση, τα μέτρα ενίσχυσης που θα ληφθούν από την Κυβέρνηση δεν θα πρέπει να θέσουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, και για το λόγο αυτό θα πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά οι σχετικές δημοσιονομικές επιπτώσεις τους» καταλήγει ο πρόεδρος του ΣΒΕ.
Η έρευνα
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση την έρευνα:
1. Το 88% των επιχειρήσεων έχει δεχθεί αύξηση στα τιμολόγια ενέργειας σε ποσοστό μεγαλύτερο από 40%.
2. Οι πρόσφατες αυξήσεις στα τιμολόγια ενέργειας έχουν αυξήσει σε ποσοστό από 20% έως 40% :
- Το κόστος παραγωγής για περισσότερες από μία στις πέντε επιχειρήσεις (22%)
- Τι τιμές των πρώτων υλών για μία στις τρεις επιχειρήσεις (31%)
- Τι τιμές των ενδιάμεσων προϊόντων για μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (25%)
- Τις δαπάνες μεταφοράς των προϊόντων για μία στις πέντε επιχειρήσεις (19%)
3.Περισσότερες από τρεις στις δέκα επιχειρήσεις (33%) δεν έχουν μετακυλίσει τις αυξήσεις στους πελάτες τους, ενώ σε μετακύλιση των αυξήσεων έχουν προβεί περισσότερες από τις πέντε στις δέκα επιχειρήσεις. (57%)
4. Οι προβλέψεις των επιχειρήσεων για τις τιμές ενέργειας στο επόμενο εξάμηνο είναι δυσοίωνες:
- Πέντε στις δέκα (50%) δηλώνουν ότι θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα με σήμερα,
- μία στις τρεις (31%) προβλέπουν ότι θα αυξηθούν περαιτέρω, ενώ,
- μόνο μία στις δέκα (11%) προβλέπει μείωση τιμολογίων ενέργειας.
5. Τέλος, στην ερώτηση τι θα συμβεί στην περίπτωση περαιτέρω αύξησης των τιμών ενέργειας στο επόμενο εξάμηνο, οι επιχειρήσεις του δείγματος προβλέπουν μείωση από 10% έως 20%:
- Στις πωλήσεις: μία στις πέντε επιχειρήσεις, (19%)
- Στις εξαγωγές μία στις τέσσερις επιχειρήσεις, (25%) και,
- Στα κέρδη μία στις τέσσερις επιχειρήσεις. (25%)
«Πενταπλασιασμός του πληθωρισμού»
Ουσιαστικά η έρευνα αποτυπώνει το κλίμα που καθημερινά βλέπουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ και των άλλων καταστημάτων οι πολίτες, που έχουν να αντιμετωπίσουν ένα «καπέλο» τουλάχιστον 20% στις τιμές βασικών προϊόντων.
Γιαυτό, άλλωστε, μιλώντας στη Βουλή χτες Αλέξης Τσίπρας εγκάλεσε την κυβέρνηση για άγνοια του τι συμβαίνει στην κοινωνία. «Έχετε εικόνα τι συμβαίνει στη πραγματική οικονομία;» ρώτησε ρητορικά και συνέχισε: «Πηγαίνετε να περπατήσετε σε μια λαϊκή γειτονιά. Μιλήστε με τους επιχειρηματίες που παίρνουν λογαριασμούς ρεύματος ή φυσικού αερίου τρεις φορές επάνω και δε μπαίνει άνθρωπος στα μαγαζιά να ψωνίσει». Ειδικά για το ζήτημα της ενέργειας σημείωσε ότι «το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας είναι 45% πάνω – και μάλιστα πριν αποτυπωθούν οι συνέπειες της κατανάλωσης από την βαρυχειμωνιά του Γενάρη. Αλλά η έγνοια σας ήταν η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Και των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Αφαιρώντας από το κράτος τη δυνατότητα να ασκήσει εθνική ενεργειακή πολιτική για να κρατηθούν χαμηλά τα τιμολόγια». Επισήμανε επίσης πως «λέγατε ότι δεν πάει καλά η ΔΕΗ στο Χρηματιστήριο επί των ημερών μας, αλλά πήγαινε καλά η τσέπη των πολιτών. Επί ΣΥΡΙΖΑ για 4,5 χρόνια δεν είδαν τα νοικοκυριά αύξηση ούτε ένα ευρώ. Και είχαμε και μνημόνια».
Στο μεταξύ με δήλωσή της η Έφη Αχτσιόγλου, βουλευτής Επικρατείας και τομεάρχης Οικονομικών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κάνει λόγο για πενταπλασιασμό του πληθωρισμού το 2022 σε σχέση με το 2021, «την ώρα που η κοινωνία ασφυκτιά απροστάτευτη από το γενικευμένο και σαρωτικό κύμα ακρίβειας.»
«Οι χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν εκτιμούν την εκτίναξη του πληθωρισμού από 0,6% το 2021 στο 3,1% το 2022, ενώ η κυβέρνηση της ΝΔ εκτός τόπου και χρόνου προέβλεπε τον Δεκέμβριο στον Προϋπολογισμό πληθωρισμό «μετριοπαθώς θετικό» (0,8%) για το σύνολο του 2022» αναφέρει η Έφη Αχτσιογλου σημειώνοντας ότι «οι πανηγυρισμοί του υπουργείου Οικονομικών για την εκτίμηση της ανάπτυξης, μετά τη βαθιά ύφεση του 9% που είχε προηγηθεί, συγκρούονται εκ νέου με την καθημερινότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι, τα νοικοκυριά και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Την οικονομική τους ασφυξία επιβεβαιώνουν, εξάλλου, τα νέα ληξιπρόθεσμα φορολογικά χρέη προς το Δημόσιο που έφτασαν τα 6,33 δισ. το 2021 και μόνο τον Δεκέμβριο αυξήθηκαν κατά 682 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ. Είναι προφανές ότι την ανάπτυξη της ΝΔ πληρώνει ήδη πολύ ακριβά η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών» καταλήγει η τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ.
«Δυστυχώς η κυβέρνηση επιλέγει να μην αξιοποιήσει τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξει την πραγματική οικονομία και τα νοικοκυριά. Αντίθετα, καταργεί τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ για τις μεγάλες περιουσίες, τις γονικές παροχές έως 800.00 ευρώ και προχωρά σε φοροελαφρύνσεις για λίγες μεγάλες επιχειρήσεις» ανέφερε χτες σε δηλώσεις του στον Ρ/Σ Alpha Radio ο τομεάρχης ανάπτυξης Αλ. Χαρίτσης. Παράλληλα τόνισε ότι «για να έχει το κράτος έσοδα θα πρέπει να υπάρξει στήριξη της κατανάλωσης και του διαθέσιμου εισοδήματός, με αύξηση του βασικού μισθού στα 800 ευρώ, όπως έχουν ήδη κάνει η Γαλλία και η Ισπανία και σχεδιάζει η Γερμανία». «Είναι ένα μέτρο που πρέπει να συνοδευτεί με γενναία ρύθμιση και απομείωση του ιδιωτικού χρέους της πανδημίας» πρόσθεσε.
Η ΓΣΕΒΕΕ
Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλοί παράγοντες της αγορά κρίνουν τα τελευταία μέτρα «ανάχωμα» για την ακρίβεια ως ανεπαρκή και ζητούν νέες παρεμβάσεις. Τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κ. Σκρέκας, υπολείπονται σημαντικά του αυξημένου ενεργειακού κόστους που καλούνται να πληρώσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), με αφορμή τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, για παροχή επιδοτήσεων σε ρεύμα και φυσικό αέριο.
Συγκεκριμένα, η ΓΣΕΒΕΕ σημειώνει ότι «τα μέτρα της κυβέρνησης για τον μήνα Φεβρουάριο είναι μειωμένα όσον αφορά τις επιδοτήσεις του Ιανουαρίου κι ακόμη περισσότερο μειωμένα σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2021, παρότι από μήνα σε μήνα οι λογαριασμοί συνεχώς αυξάνονται.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επιδότηση ύψους 65 ευρώ ανά μεγαβατώρα για επαγγελματικά, βιομηχανικά, τιμολόγια, ενώ για τα οικιακά επιδότηση 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τις πρώτες 150 κιλοβατώρες και 110 ευρώ για τις επόμενες 150 κιλοβατώρες κατανάλωσης.
Η χρήση φυσικού αερίου επιδοτείται με 20 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα για τους επαγγελματίες καταναλωτές και τα νοικοκυριά.
Η επιδότηση αφορά μόνον ένα μέρος της μηνιαίας κατανάλωσης. Ως συνέπεια, ακόμη κι αυτή η επιδότηση δεν προστατεύει πλήρως τους επαγγελματίες που καλούνται να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στους καταναλωτές ή να περιορίσουν έτι περαιτέρω το εισόδημά τους, απορροφώντας οι ίδιοι τα νέα κόστη. Έτσι όμως οδηγούνται στη φτωχοποίηση!»
Παράλληλα η Συνομοσπονδία προτείνει στην κυβέρνηση να μειώσει την έμμεση και άμεση φορολογία που βαραίνει τα καύσιμα και να αξιοποιηθούν περισσότεροι πόροι στους πιο ευάλωτους επαγγελματίες και τις μικρές επιχειρήσεις.
Το ΒΕΑ
Την παροχή επιδοτήσεων σε ρεύμα και φυσικό αέριο στις επιχειρήσεις, ανάλογα με τo ύψος του ενεργειακού κόστους που βαραίνει τον κάθε επαγγελματικό κλάδο, ζητάει και πάλι, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας.
Με αφορμή τις σημερινές εξαγγελίες της Κυβέρνησης, για παροχή επιδοτήσεων σε ρεύμα και φυσικό αέριο, η Διοίκηση του Β.Ε.Α επισημαίνει, ότι για άλλη μια φορά το σύνολο των επιχειρήσεων της χώρας, αντιμετωπίζεται οριζόντια. Κανένας σχεδιασμός, καμία διαφοροποίηση, από τα ποσά και τον τρόπο που επιδοτήθηκαν μέχρι σήμερα, χιλιάδες επιχειρήσεις.
Η Διοίκηση του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, έχει πολλάκις επισημάνει -δίχως βέβαια μέχρι σήμερα να έχει βρει «ευήκοα ώτα»- ότι τα μέτρα θα πρέπει να διαφοροποιηθούν ανά επαγγελματικό κλάδο, ανάλογα με την βαρύτητα του ενεργειακού κόστους, καθώς οδηγούμαστε σε αδικίες και ανισότητες μεταξύ των επιχειρήσεων. Χρειάζεται αξιολόγηση από το οικονομικό επιτελείο και προσεκτική προσέγγιση, για να αποδειχτεί στην πράξη, ότι τα μέτρα θα στηρίξουν ουσιαστικά τις επιχειρήσεις.
Δυστυχώς, οι οριζόντιες επιδοτήσεις δεν επαρκούν για την επιβίωση των επιχειρήσεων, οι οποίες προχωρούν μοιραία σε ανατιμήσεις των προϊόντων τους, μεταφέροντας το κόστος στον τελικό καταναλωτή, ο οποίος με τη σειρά του δεν μπορεί να ανταποκριθεί λόγω περιορισμού της αγοραστικής του δύναμης.
Σε ασφυκτική κατάσταση αναμένεται να βρεθούν τα νοικοκυριά αλλά και οι επιχειρήσεις το επόμενο διάστημα καθώς η πορεία των τιμών αναμένεται να λειτουργήσει ως «δρεπάνι» κουρέματος των εισοδημάτων τους. Ήδη, η Κομισιόν στις χειμερινές της προβλέψεις έκανε πρόβλεψη για πληθωρισμό 3,1% το 2022, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για 0,9%, δηλαδή τρεις φορές πάνω, ενώ την ερχόμενη Τρίτη 15 Φεβρουαρίου η ΕΛΣΤΑΤ θα δώσει το στίγμα για την κίνηση των τιμών τον Ιανουάριο με τα προκαταρκτικά στοιχεία να δείχνουν αύξηση 5-6%.
Ουσιαστικά τα νέα δεδομένα έχουν «αδειάσει» τις προβλέψεις και εκτιμήσεις τόσο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και της κυβέρνησης πάνω στις οποίες μάλιστα έχει στηθεί και το σενάριο του προϋπολογισμού. Υπενθυμίζεται ότι, στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, το υπουργείο Οικονομικών κατέθετε πρόβλεψη για μέσο πληθωρισμό (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) μόλις 0,8% το 2022.
Η Διοίκηση του Β.Ε.Α και ο Πρόεδρος του Παύλος Ραβάνης ζητούν για άλλη μια φορά από την κυβέρνηση και το αρμόδιο το οικονομικό επιτελείο να προχωρήσουνά μεσα στον σχεδιασμό στοχευμένων μέτρων στήριξης των παραγωγικών επιχειρήσεων όπως:
- Να δοθεί στις βιοτεχνικές επιχειρήσεις ποσοστό επιδότησης επί της ρήτρας αναπροσαρμογής και όχι έκπτωση στην τιμή ενέργειας.
- Να δοθεί επιδότηση της αύξησης της ενέργειαςπου καταγράφεται στα τιμολόγια ενέργειας, με τη μορφή άτοκου δανείου ή επιστρεπτέαςπροκαταβολής, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ρευστότητας που αντιμετωπίζουν. Συγκεκριμένα, έχοντας σαν βάση τις τιμές ενέργειας του μηνός Ιουλίου 2021, να επιδοτηθεί αναδρομικά η αύξηση των τιμολογίων ενέργειας, για κάθε μήνα ή δίμηνο, σε κάθε βιοτεχνία, στην οποία αποδεδειγμένα (βάσει ΚΑΔ), η ενέργεια αποτελεί σημαντικό παράγοντα, στη διαμόρφωση του κοστολογίου της.
- Να δοθεί η δυνατότητα επιλογής σταθερού τιμολογίου στις βιοτεχνικές επιχειρήσεις, ώστε να περιοριστεί η εξάρτησή τους από την χρηματιστηριακή τιμή ενέργειας.
- Να καταρτιστεί σχέδιο από την κυβέρνηση και τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων, το οποίο θα περιλαμβάνει και χρηματοδοτικές ενισχύσεις, προκειμένου οι επιχειρήσεις να προχωρήσουν στην αγορά μηχανημάτων χαμηλότερης ενεργειακής κλάσης, ή στην παραγωγή ΑΠΕ, για την κατασκευή των προϊόντων τους.
- Να επιδοτηθεί η καταβολή των δημοτικών τελών στο 100% και μετά την λήξη της ενεργειακής κρίσης, οι επιχειρήσεις να επανέλθουν στο προηγούμενο καθεστώς.
- Να μειωθούν όλοι οι ειδικοί φόροι στους λογαριασμούς ενέργειας.