Οι δημόσιοι υπάλληλοι εμποδίζουν συνειδητά, την ανάπτυξη

Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Το φθινόπωρο του 2015, στην ηλεκτρονική της έκδοση, η Frankfurter Allgemeine Zeitung δημοσίευσε ανάλυση του καθηγητή Δημόσιων
Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης Φρίντριχ Χάινεμαν, σχετικά με την πορεία εκσυγχρονισμού του κρατικού μηχανισμού στην Ελλάδα.

Ο γερμανός οικονομολόγος παρατηρούσε με έκπληξη, ότι μολονότι συνέβησαν τόσα πολλά στην πενταετία των μνημονίων, το ελληνικό δημόσιο συνεχίζει να παραμένει μη ανταποδοτικό και ελάχιστα πρόθυμο για συμμετοχή σε μεταρρυθμίσεις. Αναφερόμενος μάλιστα, στο παράδειγμα της Μ. Βρετανίας τη δεκαετία του 1980, στις σκανδιναβικές χώρες τη δεκαετία του 1990 και στις κακές αναπτυξιακές προοπτικές της Γερμανίας τη δεκαετία του 2000, παρατήρησε πως η δύσκολη περίοδος της κρίσης αφύπνισε τους μηχανισμούς, ώστε να προκαλέσει κύμα αλλαγών στην οργάνωση και στον εκσυγχρονισμό.

Δεν χρειάζεται βέβαια και πολύ κόπο για να μας πείσει ο Γερμανός για την αξιοπιστία της έρευνας του. Φτάνει μόνο να θέσουμε σε κάποιο κυβερνητικό στέλεχος το ερώτημα για να μας απαντήσει για την «προστασία των εργαζομένων», για το «νόημα των αγώνων» των συνδικαλιστών και οπωσδήποτε ότι «υπάρχουν και κακοί υπάλληλοι αλλά είναι η μειοψηφία!». Από αυτά και μόνο καταλαβαίνει κανείς ότι  οι όροι «μεταρρυθμίσεις» και «ανάπτυξη» είναι εντελώς διαφορετικής σημασίας για όλες τις επαγγελματικές τάξεις των δημοσίων υπαλλήλων που στελεχώνουν τη μηχανή που θα έβαζε μπροστά την οικονομία.

Δυστυχώς όμως, η εξάρτηση της κάθε κυβέρνησης από τα στελέχη του δημοσίου είναι τεράστια. Οι πολιτικοί  υφίστανται ισχυρές πιέσεις για μεταρρυθμίσεις σε όλα τα πεδία της οικονομικής πολιτικής και  εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους δημοσίους υπαλλήλους τους. Μια κυβέρνηση όπως αυτή του  Αλέξη Τσίπρα μπορεί να επιβάλει μεταρρυθμίσεις μόνο μαζί με τον μηχανισμό των δημοσίων υπαλλήλων και όχι ενάντια στη θέλησή τους.

Είναι επομένως λογικό ότι με αυτόν τον τρόπο, οι γραφειοκράτες γίνονται ιδιαίτερα ισχυροί ειδικά σε περιόδους κρίσης. Αποκτούν μάλιστα τον έλεγχο ενός τεράστιους μέρους της ευθύνης να αλλάξουν ή να μην αλλάξουν τα πράγματα, δεδομένης της  δύναμης που διαθέτουν στις υπηρεσίες τους. Φτάνει να ρίξει κανείς μια ματιά τι γίνεται στις ΔΟΥ, στις πολεοδομίες, στις υπηρεσίες του υπουργείου Γεωργίας και σε διάφορους άλλους φορείς που διευθετούν αδειοδοτήσεις επιχειρήσεων και επενδυτικών δράσεων.

Πέρα όμως από την απροθυμία να συμμετάσχουν σε αλλαγή της οικονομίας και του εκσυγχρονισμού της κοινωνίας, φαίνεται να απολαμβάνουν την εξουσία που διαθέτουν απέναντι στην κυβέρνηση. Γιατί  βλέπουν τον πρωθυπουργό να αποθεώνει τις καθαρίστριες, να διορίζει φίλους και γνωστούς και να διακηρύσσει, δια μέσου των υπουργών του, ότι δεν θέλει να αλλάξει τίποτα από τις υπάρχουσες δομές. Οπότε, αντιλαμβάνονται ότι αποτελούν το σημείο αναφοράς και το «εκλεκτό σώμα» που καλείται το πολιτικό σύστημα να προστατέψει πάση θυσία, έναντι των μεταρρυθμίσεων που μπορεί να τους βλάψουν.

Άρα λοιπόν, ακόμα και να ήθελε η κυβέρνηση να αλλάξει τη χώρα, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα έδιναν μάχη να το αποτρέψουν, εμποδίζοντας κάθε μεταρρύθμιση που, ίσως, ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς θα τους έστελνε σπίτι τους.

Πρόσφατα, ο Σαρκοζί στη Γαλλία, ανακοίνωσε μείωση του Δημοσίου κατά 300.000 υπαλλήλους, αν εκλεγεί. Μήπως είναι καιρός να τολμήσει και η αντιπολίτευση στην Ελλάδα να το προτείνει; To ξέρω πως δεν στοιχίζουν τόσο πολύ στον προϋπολογισμό οι μισθοί τους. Το ξέρω ότι κάποιοι άλλοι έκλεψαν και καταχράστηκαν τον δημόσιο πλούτο. Ξέρω όμως με βεβαιότητα, ότι θα ήταν καλύτερα κάποιοι συμπολίτες μας που χειρίζονται σημαντικά θέματα ανάπτυξης και δεν το κατανοούν, να έπαιρναν τον μισθό στο σπίτι τους, παρά να στέκονται σαν «ορκισμένοι φρουροί» συντηρητισμού, εμποδίζοντας κάθε μορφή ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της χώρας. Αυτής της χώρας  που υποτίθεται θα πρέπει να συνεχίσει να έχει χρήματα για να τους πληρώνει.
http://www.liberal.gr/arthro/37158/imerologia/andreas-zampoukas/oi-dimosioi-upalliloi-empodizoun-suneidita-tin-anaptuxi.html